11 ushqime dhe pije që duhen shmangur gjatë shtatzënisë

Rregullat se çfarë duhet të hani dhe pini gjatë shtatzënisë mund të jenë konfuze, por ka vetëm disa këshilla të rëndësishme për t'ju mbajtur ju dhe beben tuaj të sigurt.

Bifteku pak i skuqur, brumë biskotash, lëng portokalli i shtrydhur i freskët… është e vështirë t'u thuash jo. Por ju do të dëshironi ti rezistoni gjatë shtatzënisë, kur jeni në rrezik shumë më të madh për helmim nga ushqimi. Gratë shtatzëna kanë 10 herë më shumë gjasa se njerëzit e tjerë të shëndetshëm për t'u prekur nga listerioza, një lloj sëmundjeje relativisht e zakonshme e ushqimit.

Ushqimet e përgatitura, të gatuara dhe të ruajtura në mënyrë jo të duhur mund të përmbajnë baktere dhe parazitë të rrezikshëm si Listeria, Toxoplasma gondii, Salmonella, Staphylococcus aureus, Campylobacter dhe E. coli. Kur jeni shtatzënë, këto mikrobe mund t'ju bëjnë shumë të sëmurë – dhe kalojnë placentën tuaj dhe ndikojnë tek fëmija juaj edhe nëse nuk ndjeni kurrë simptoma të sëmundjes.

Gjithashtu, gjatë shtatzënisë beba juaj e vogël është e ndjeshme ndaj substancave në ushqime dhe pije të tjera. Alkooli dhe merkuri, për shembull, mund të shkaktojnë dëm afatgjatë tek foshnjat që ekspozohen në mitër.

Thënë kështu, nuk keni nevojë të hamendësoni çdo zgjedhje ushqimore që bëni. Ekziston një listë (relativisht) e shkurtër e ushqimeve që duhen shmangur gjatë shtatzënisë. Dhe megjithëse mund të jenë serioze, problemet për shkak të sëmundjeve ushqimore në shtatzëni janë të rralla.

Pra, vazhdoni dhe shijoni shumicën e ëmbëlsirave tuaja të preferuara, pavarësisht nëse është një hamburger ose një biskotë e freskët e pjekur. Vetëm kini parasysh ushqimet dhe pijet e mëposhtme që duhet të anashkaloni ose hani me kujdes gjatë shtatzënisë.

1. Mish i papërpunuar ose i papjekur, ushqim deti dhe shpendë
Çështja kryesore me ngrënien e mishit të papërpunuar dhe të papjekur dhe ushqimeve të detit gjatë shtatzënisë është paraziti Toxoplasma, i cili mund të infektojë fëmijën tuaj të palindur dhe të shkaktojë probleme serioze shëndetësore. Ushqimet e papërpunuara mund të përmbajnë edhe baktere të tjera që mund të shkaktojnë helmim ushqimor, duke përfshirë E. coli, Salmonella dhe Campylobacter. Disa nga ushqimet më të zakonshme që duhen shmangur përfshijnë peshkun e papjekur ose të papërpunuar, gocat e detit të papërpunuara dhe hamburgerët e papjekur.

Për të eliminuar rrezikun, porosisni mishin tuaj të gatuar mirë dhe ushqimet e detit të gatuara plotësisht. Ju gjithashtu mund të ngrini mishin, shpendët dhe ushqimet e detit në temperatura nën zero për disa ditë përpara se të gatuani për të ulur ndjeshëm rrezikun e infeksionit.

2. Vezë të lëngshme ose të pa fërguara /ziera mirë
Ushqimet që përmbajnë vezë të lëngshme ose të ve të papjekura mund të ju infektojnë me salmonelë.

Gatuani vezët gjatë shtatzënisë derisa të verdhat të jenë të forta dhe sigurohuni që pjatat që përmbajnë vezë - ti kenë ato të gatuara mirë.

Shmangni salcat e bëra me vezë të papërpunuara (kjo është e pazakontë, por mund të hasni një salcë për sallatën Cezar të bërë në shtëpi, me përmbajtje vezë të papërpunuara, ose majonezë në një restorant ose në shtëpinë e mikut). Nëse jeni duke bërë ushqim që kërkon vezë të papërpunuara dhe nuk do të gatuhet, si salcë ose lyerje, përdorni një produkt vezësh të pasterizuar. Dhe nëse jeni duke bërë brumin e biskotave ose brumin e ëmbëlsirave me vezë të papërpunuara, rezistoni dëshirës për të provuar ndonjë para se të gatuhet.

3. Mish Deli dhe sallatat e papërgatitura
Si mishi në frigorifer ashtu edhe sallatat e ushqimeve mund të kontaminohen me Listeria.

Shmangni listën që vijon, përveç nëse nxehen në temperaturën 80 apo më shumë gradë celcius:

• të gjitha mishrat deli të çdo lloji, duke përfshirë proshutën, gjelin e detit, rosto viçi, hot dogët, proshutën dhe pafetën
• salsiçe të thata, të paziera, të tilla si sallami dhe peperoni
• peshk i tymosur ose turshi, si lox ose peshk i bardhë
• sallata me mish dhe sallata ushqimore, të tilla si sallata me lakër, sallata me patate, sallata me proshutë dhe sallatë me ushqim deti
• Dhe megjithëse mishi i konservuar, i qëndrueshëm në raft dhe ushqimet e detit janë të sigurta për t'u ngrënë, këto produkte përmbajnë sasi të larta të natriumit – prandaj hani ato me masë gjatë shtatzënisë.

4. Peshku me shumë merkur
Ngrënia e peshkut gjatë shtatzënisë është një veprim i zgjuar: Peshku është një burim i shkëlqyer i proteinave, acideve yndyrore omega-3 dhe shumë vitaminave dhe mineraleve të tjera që luajnë një rol kyç në mbështetjen e zhvillimit të trurit të fëmijës suaj dhe shëndetit të përgjithshëm. Në fakt, Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) rekomandon që nënat në pritje të hanë dy deri në tre racione peshk në javë.

Megjithatë, disa peshq përmbajnë nivele të larta të merkurit, i cili mund të dëmtojë zhvillimin e trurit dhe sistemin nervor të foshnjës. Peshqit që duhen shmangur gjatë shtatzënisë përfshijnë:

• Mbreti skumbri
• Marlin
• Peshkaqeni
• Peshku shpatë
• Tilefish
• Tuna me sy të mëdhenj

Disa nga peshqit më të mirë me nivel të ulët të merkurit përfshijnë salmon, karkaleca deti, polloku, tilapia dhe trofta.

5. Qumësht i papasterizuar (i papërpunuar) dhe djathë i butë
Pasterizimi vret bakteret e dëmshme që gjenden shpesh në qumështin e papërpunuar, duke përfshirë Campylobacter, E. coli, Salmonella dhe Listeria. Për të mbajtur ju dhe fëmijën tuaj të sigurt, gjithmonë zgjidhni qumështin e pasterizuar gjatë shtatzënisë.

Ashtu si qumështi i papërpunuar, djathi i butë i papasterizuar mbart rrezikun e kontaminimit me Listeria. Disa djathëra artizanale, të tregut të fermerëve ose të importuar mund të mos pasterizohen. Sa herë që blini një djathë të butë, kontrolloni etiketën për t'u siguruar që thotë "i bërë me qumësht të pasterizuar". Kjo vlen për feta, Brie, Camembert, mocarela e freskët etj.

Në restorante, gjithmonë pyesni nëse ndonjë djathë i butë dhe i papjekur që ata përdorin është i pasterizuar. Nëse ata nuk e dinë, mos e hani atë.

6. Ushqimi që ka qëndruar jashtë për shumë kohë
Bakteret mund të rriten shpejt në piknik ose ushqim në shuplakë që është shumë i ngrohtë (ose nuk është mjaft i ngrohtë). Por ju ende mund të shijoni një piknik ose gatim gjatë shtatzënisë, për sa kohë që jeni të vetëdijshëm për sigurinë e ushqimit.

Për të siguruar që ushqimi që hani të jetë i sigurt për ju dhe fëmijën tuaj, mbani ushqim të ftohtë në akulldhe ushqim të nxehtë në shuplakë të ngrohur në 75 gradë (afërsisht temperatura e një filxhani kafeje të nxehtë). Hidhni çdo ushqim që ka mbetur jashtë për më shumë se dy orë.

7. Lakër të papërpunuara
Lakrat e papërpunuara duken si një "bëni" për shëndetin, por gjatë shtatzënisë ato janë padyshim një "mos". Lakrat rriten në kushte të ngrohta dhe të lagështa që janë gjithashtu ideale për rritjen e baktereve të caktuara, duke përfshirë Listeria, Salmonella dhe E. coli. Plus, filizat në përgjithësi nuk gatuhen para se të hahen. Shmangni filizat e jonxhës, tërfilit, rrepkës dhe mungit të papërpunuar, të cilat gjenden më shpesh në sanduiçe dhe sallata.

8. Prodhime të palara
Bakteret janë gjithashtu një shqetësim në frutat dhe perimet e palara. Sigurohuni që ta shpëlani produktin tërësisht nën ujë të rrjedhshëm përpara se ta përdorni. Mbani frutat dhe perimet e prera në frigorifer ose në akull. Dhe shmangni ngrënien e frutave ose perimeve të mavijosura, pasi mavijosjet mund të çojnë në një hapësirë të mykur ku mund të lulëzojnë bakteret.

9. Pijet alkoolike
Pijet alkoolike janë të vështira gjatë shtatzënisë, pasi alkooli kalon përmes placentës dhe arrin tek fëmija juaj. Ekspozimi ndaj alkoolit gjatë shtatzënisë mund të rreth

10. Lëng i freskët i shtrydhur
Lëngu i papasterizuar nga një bar lëngjesh, restoranti ose dyqani ushqimor nuk rekomandohet gjatë shtatzënisë. Lëngu i freskët i shtrydhur mund të përmbajë E. Coli dhe baktere të tjera dhe është lidhur me shpërthimet e helmimit nga ushqimi.

Nëse dëshironi me të vërtetë lëngun e shtrydhur të freskët, është më e sigurt ta bëni atë në shtëpi, ku mund të siguroheni që t'i lani mirë produktet përpara se ta lëngoni. Kur blini lëng të papasterizuar nga një shitës me pakicë, nuk mund ta dini se sa i sigurt është trajtuar.

11. Shumë kafeinë
Kafeina kalon përmes placentës tek fëmija juaj dhe ka disa prova që shumë kafeinë mund të rrisë rrezikun e komplikimeve të tilla si lindja e parakohshme dhe pesha e ulët e lindjes.

Gjithashtu, shtatzënia mund t'ju bëjë më të ndjeshëm ndaj efekteve të kafeinës - të tilla si nervozizëm, probleme me gjumin, dehidratim, dispepsi dhe vjellje.

Ekspertët sugjerojnë të kufizoni veten në jo më shumë se 200 mg kafeinë në ditë. Kafeinë ka gjithashtu në çaj, pije joalkoolike, pije energjike dhe çokollatë - prandaj kini kujdes se sa shumë keni gjatë ditës kur jeni shtatzënë. 

Ky artikull është rishikuar mjekësisht nga Erin Hinga, M.S., R.D., dietologe e regjistruar